تشدید رقابت فناورانه چین و آمریکا در عرصه روبات های انسان نما
ایت بال: رقابت میان چین و ایالات متحده آمریکا بر سر سلطه بر صنعت روبات های انسان نما به یکی از اصلی ترین صحنه های تقابل فناورانه قرن بیست ویکم بدل شده است.
به گزارش ایت بال به نقل از مهر؛ در بحبوحه تحولات پرشتاب حوزه هوش مصنوعی و فناوری رباتیک، رقابت میان چین و ایالات متحده آمریکا بر سر سلطه بر صنعت روبات های انسان نما به یکی از اصلی ترین صحنه های تقابل فناورانه قرن بیست ویکم بدل شده است. این رقابت، فراتر از بعد فنی، ابعاد اقتصادی، راهبردی و ژئوپلیتیکی را نیز در بر می گیرد. دولت چین با تأکید بر شبکه گسترده تولیدکنندگان داخلی، زیرساخت های صنعتی پیشرفته و برنامه ریزی های طولانی مدت دولت مرکزی، توانسته است مسیر جهش در صنعت رباتیک انسان نما را برای فعالان این حوزه هموار سازد. سرمایه گذاری در زیرساخت داده، تسهیل دسترسی به محیط های عملیاتی واقعی و ادغام هوش مصنوعی با سیستم های رباتیک، از عوامل شتاب دهنده به این روند محسوب می شوند. افزون بر این، چالش های جمعیتی مانند پیری جمعیت و کاهش نرخ زاد و ولد در بین شهروندان چین، انگیزه ای مضاعف جهت استفاده از روبات های انسان نما در عرصه های مختلف به وجود آورده است. در سوی مقابل، ایالات متحده با تأکید بر شرکت های پیشگام فناوری و تمرکز بر نوآوری نرم افزاری و الگوریتم های پیشرفته، تلاش می کند موقعیت پیشرو خودرا دراین خصوص حفظ کند. شرکت هایی نظیر تسلا، بوستون داینامیکس و «OpenAI» در خط مقدم توسعه این فناوری قرار دارند. با این وجود، چالش هایی نظیر اتکا به زنجیره های تامین خارجی و فقدان استراتژی صنعتی متمرکز، روند مقیاس پذیری این فناوری را در آمریکا کندتر از گذشته ساخته اند. خبرنگار مهر در این نوشتار کوتاه با هدف بررسی ابعاد مختلف این رقابت فناورانه، از زیرساخت داده و مزیت های سخت افزاری گرفته تا نتایج اجتماعی و سیاست گذاری، به واکاوی مؤلفه های اصلی قدرت طرفین در این صنعت می پردازد.
ربات های انسان نما به مثابه یک انقلاب صنعتی نوین
روبات های انسان نما، تلفیقی از فناوری های پیشرفته در عرصه حسگرها، بینایی ماشین، پردازش زبان طبیعی و یادگیری عمیق هستند که به سرعت در عرصه های تولید، خدمات، مراقبت و آموزش نفوذ کرده اند. این روبات ها می توانند بصورت مؤثر با انسان ها و محیط تعامل داشته باشند و نقشی مهم در باز تعریف راندمان، کیفیت خدمات و ساختار مشاغل ایفا کنند. بر همین اساس، پکن، با برنامه ریزی هدفمند، این فناوری را در مرکز راهبرد صنعتی خود قرار داده و آنرا ابزاری برای پیشرفت موقعیت خود در شبکه ارزش جهانی تلقی می کند. هدف دولت مردان این کشور آنست که روبات های انسان نما در کنار دیگر فناوری های تحول آفرین، محرک رشد اقتصادی پایدار در دهه های آینده و یکی از محورهای رقابت جهانی چین با ایالات متحده آمریکا باشند.
زیرساخت داده و آموزش مدلهای هوش مصنوعی تجسم یافته (Embodied AI)
یکی از مهم ترین تمایزات برنامه توسعه روبات های انسان نمای چین نسبت به آمریکا، درک سریع اهمیت داده های فیزیکی و عملیاتی برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی تجسم یافته است. در صورتیکه مدلهای زبانی برای توسعه به داده های متنی متکی هستند، مدلهای هوش مصنوعی تجسم یافته به داده های چندوجهی از تعامل فیزیکی شامل حرکت، لمس، بینایی، شنیدار و واکنش های انسانی نیاز دارند. کشور چین با تأسیس مراکزی مانند «AgiBot» در شهر شانگهای که در آن صدها روبات تحت نظارت انسانی به اجرای وظایف واقعی مشغول هستند، توانسته زیرساختی بی سابقه برای تولید داده های غنی جهت آموزش روبات های انسان نما فراهم آورد. این داده ها به مدل هایی آموزش می دهند که بتوانند در وضعیت واقعی عمل کنند و کارآمدیشان فقط در لابراتوار مورد مطالعه قرار نگیرد. علاوه بر این مراکز آموزشی، شبکه ای از کارخانه ها، مدارس، بیمارستان ها و خانه های سالمندان نیز به عنوان میدان های واقعی برای یادگیری و آزمون عملکرد روبات ها در چین مورد استفاده قرار می گیرد.
برتری سخت افزاری و زنجیره تامین داخلی
به اعتقاد خیلی از تحلیل گران، تسلط چین بر زنجیره تامین سخت افزار، برگ برنده ای در این رقابت فناورانه محسوب می شود. بر اساس گزارش مؤسه سرمایه گذاری مورگان استنلی، چین بالاتر از ۹۰ درصد از قطعات مورد نیاز برای ساخت روبات های انسان نما را در داخل کشور تولید می کند؛ این قطعات شامل موتورها، سنسورها، محرک ها و پردازنده ها می شوند. علاوه بر این، وجود پارک های صنعتی تخصصی، ظرفیت بالای تولید و دسترسی به مواد اولیه، سبب شده است که چین بتواند با هزینه ای بسیار پایین تر از آمریکا روبات های انسان نما تولید نماید. پیش بینی های متخصصان حاکی از آنست که هزینه ساخت یک روبات انسان نما در چین تا سال ۲۰۳۰ به ۱۷ هزار دلار کاهش می یابد؛ رقمی که بمراتب پایین تر از مدل هایی نظیر «Optimus»، متعلق به شرکت تسلا خواهد بود.
حمایت گسترده دولتی و سرمایه گذاری عمومی
زیست بوم فناوری چین، برخلاف کشورهای غربی که به بازار آزاد و سرمایه گذاری خصوصی متکی هستند، از الگوی توسعه دولت محور بهره می برد. از همین روی، دولت چین، حوزه رباتیک انسان نما را قسمتی از راهبرد «ساخت چین ۲۰۲۵» (Made In China 2025) می داند و در این راستا، بالاتر از ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گزاری نموده است. از طرف دیگر، دولت این کشور در شهرهایی چون پکن، شنژن و ووهان، صندوق های دولتی، مشوق های مالیاتی، تسهیلات بیمه ای و مجوزهای سریع برای استارتاپ های فعال در عرصه رباتیک فراهم آورده است. افزون بر این، دولت با انجام خریدهای عمده از شرکت های فناوری این حوزه و استفاده از آنها در بخش های خدمات عمومی، به ایجاد تقاضای اولیه و تشکیل بازار کمک می نماید.
کاربردهای واقعی رباتیک و تمرکز بر صنایع خاص
داده های آماری نشان میدهد که چین در بهره برداری عملیاتی از روبات های انسان نما نیز یکی از بازیگران پیشرو جهانی محسوب می شود. از همین روی، روبات های انسان نمای چینی در عرصه هایی چون خطوط مونتاژ خودروسازی، بازرسی کیفی، انبارداری و حمل مواد، درحال جایگزینی نیروی انسانی هستند. همین طور شرکت هایی نظیر «MagicLab» با ترکیب سخت افزار بومی و مدلهای پیشرفته نظیر هوش مصنوعی دیپ سیک، توانسته اند راهکارهای عملیاتی قابل اتکا برای کاربردی سازی این فناوری عرضه کنند. علاوه بر این، در عرصه خدمات نیز استفاده از روبات های چینی در مراقبت از سالمندان، کمک به افراد دارای معلولیت، آموزش در مدارس ابتدایی و حتی خدمات شهری مانند نظافت عمومی درحال گسترش است. در چنین شرایطی، تمرکز دولت چین بر موارد کاربردی مشخص، امکان بازخوردگیری سریع و بهینه سازی عملکرد روبات ها را فراهم آورده است.
ابعاد اجتماعی و دغدغه های اشتغال
طبق گزارش های پخش شده، با وجود فرصت های بی شمار این فناوری برای تسهیل رشد اقتصادی چین، توسعه روبات های انسان نما نگرانی هایی در حوزه اشتغال به دنبال داشته است. به همین ترتیب و باتوجه به اشتغال حدود ۱۲۳ میلیون نفر در صنایع تولیدی چین، جایگزینی نیروی انسانی با روبات ها می تواند نتایج مهمی برای بازار کار و نظام رفاهی به همراه داشته باشد. از همین روی، برخی کارشناسان رشته سیاستگذاری چین در واکنش به نگرانی های موجود، پیشنهادهایی چون بیمه بیکاری در رابطه با اتوماسیون، الزام به مهارت آموزی کارکنان و گرفتن مالیات بر استفاده گسترده از روبات ها را مطرح کرده اند. در مقابل، دولت چین معتقد می باشد که در بلندمدت، مشاغل جدیدی در عرصه طراحی، نگهداری و برنامه نویسی روبات ها ایجاد خواهد شد و باید با بوجودآوردن مراکز آموزش نیروی انسانی و پروسه تطبیق مهارت، این گذار را مدیریت کرد.
مقایسه رویکرد چین با آمریکا و افق رقابت در عرصه روبات های انسان نما
به گواه آمار و گزارش های جهانی همچون شاخص هوش مصنوعی استنفورد ۲۰۲۵، ایالات متحده آمریکا بازهم در عرصه طراحی الگوریتم ها، معماری های یادگیری و مدل سازی نرم افزاری هوش مصنوعی پیشتاز است. اکوسیستم نوآوری دانشگاهی، سرمایه گذاری خطر پذیر و حفاظت قوی از مالکیت فکری، این کشور را در خط مقدم توسعه نظری فناوری مذکور حفظ کرده؛ اما مواردی چون ضعف در زنجیره تامین، هزینه های بالای نیروی کار و ناهماهنگی سیاست گذاری، سبب کندی روند تجاری سازی روبات ها را در این کشور شده است. در سوی دیگر میدان رقابت، چین با مزیت هزینه های پایین، حمایت نهادی و یکپارچگی در سیاستگذاری صنعتی، درحال گسترش سریع سهم خود از بازار جهانی صنعت رباتیک است. به باور خیلی از کارشناسان، اگر این روند خصوصاً در بازارهای نوظهور، ادامه یابد، چین می تواند حتی به مرجع تعیین استانداردهای جهانی در رباتیک انسان نما تبدیل گردد.
جمع بندی
رقابت چین و آمریکا در عرصه رباتیک انسان نما، نمادی از کشاکش ژئوپلیتیکی و صنعتی در قرن جدید است. دولت چین در این مسابقه نفسگیر با ترکیب قدرت سخت افزاری، زیرساخت داده، سرمایه گذاری دولتی و تولید انبوه، در راه تبدیل شدن به بازیگر اصلی این صنعت قرار گرفته است. در مقابل، به اذعان خیلی از کارشناسان غربی، آمریکا بااینکه در نوآوری نرم افزاری پیشتاز است، اما بدون اصلاح سیاستهای صنعتی و تقویت زیرساخت تولید، ممکنست سهم خودرا در بازار جهانی از دست بدهد. در نهایت، بنظر می رسد این رقابت تنها بر سر تولید فناوری نیست، بلکه درباره ی تعیین چارچوب های اخلاقی، قوانین بین المللی و تشکیل آینده تعامل انسان و ماشین نیز هست. بعبارت دیگر، سرنوشت این رقابت می تواند چهره اقتصاد، فرهنگ و سیاست جهانی در دهه های آینده را تغییر دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب